Γράφει ο Ιωάννης Χουρδάκης.
Η αρχή της αμφισβήτησης της δυνατότητας λήψης βέλτιστων αποφάσεων – από το δημοκρατικό πολίτευμα που επικρατεί στη χώρα μας βάσει του Συντάγματος που ψηφίσθηκε το 1974 επί πρωθυπουργίας Κωνσταντίνου Καραμανλή – ξεκίνησε για εμένα προσωπικά κατόπιν του δημοψηφίσματος του 2015 το οποίο κάλεσε ο τότε πρωθυπουργός της χώρας μας Αλέξης Τσίπρας αναφορικά με τις προτάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου & της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τα προτεινόμενα προς επιβολή δημοσιονομικά μέτρα.
Στο συγκεκριμένο δημοψήφισμα κλήθηκε να ψηφίσει το σύνολο του Ελληνισμού για ένα καθαρά οικονομικής προσέγγισης κατά την άποψή μου μέτρο. Κλήθηκαν δηλαδή Έλληνες πολίτες οι οποίοι άλλοι είχαν (οικονομολόγοι) και άλλοι δεν είχαν (μια απλή “γιαγιά 80 χρονών σε ένα χωριό της επαρχίας”) γνώση, να ψηφίσουν για το τι μέλλει γενέσθαι στη χώρα.
Μία τέτοια διαδικασία σφάλει εξ αρχής για την ποιότητα του αποτελέσματος της απόφασης που μπορεί να λάβει. Και τι εννοώ; Όσοι γνωρίζουν αρχαία ιστορία θα θυμούνται το ρητό του Πλάτωνα “Γνώμη δύναται να έχουν άπαντες, γνώση δια να έχουν γνώμη έχουν;”. Η γιαγιά 80 χρονών στην επαρχία, ή ο απλός αγρότης είχε τη γνώση για να ψηφίσει στο δημοψήφισμα αυτό; Η απάντηση είναι όχι.
Από την άλλη ο απλός οικονομολόγος Έλληνας πολίτης που είχε τη γνώση, του δόθηκε η δυνατότητα να μελετήσει το κείμενο της πρότασης για να αποφασίσει αν το ναι ή το όχι του τότε δημοψηφίσματος είναι καλύτερη επιλογή; Η απάντηση είναι ως επί το πλείστον όχι. Ακόμα και οι ίδιοι οι βουλευτές που ψήφισαν δημοσιονομικά μέτρα προτεινόμενα από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο απάντησαν ότι δεν είχαν τη δυνατότητα να διαβάσουν των 400 και πλέον σελίδων οδηγό που αφορούσε για τα μέτρα τα οποία θα ψήφιζαν.
Η απόφαση όμως κυρίες & κύριοι πάρθηκε. Και τα μέτρα απορρίφθηκαν κατά ένα ποσοστό της τάξεως του 61,31% περίπου. Και εδώ θέλω να κάνω ένα παραλληλισμό, σε ένα υποθετικό σενάριο ότι ένας ασθενής βρίσκεται στο νοσοκομείο και χρειάζεται να γίνει μία πολύ σοβαρή επέμβαση κρίσιμη για την υγεία του. Υπάρχουν γύρω από τον ασθενή 3 εξειδικευμένοι γιατροί για το πρόβλημα του ασθενή & 2 γιατροί διαφόρων ειδικοτήτων, 3 νοσοκόμες, 2 τραυματιοφορείς, 4 άτομα από το συγγενικό του περιβάλλον, 2 ακόμα ασθενείς στο ίδιο δωμάτιο & 5 συγγενικά πρόσωπα αυτών. Συνολικά λοιπόν στο δωμάτιο βρίσκονται 21 πρόσωπα εκτός του ασθενή.
Χρειάζεται λοιπόν να παρθεί μία απόφαση για το ποια θα είναι η αντιμετώπιση της κατάστασης αναφορικά με την υγεία του ασθενή. Ποιοι είναι αυτοί που θα κληθούν να αποφασίσουν; Μα φυσικά το σωστό θα ήταν να αποφασίσουν οι 3 εξειδικευμένοι γιατροί. Η γνώμη των 2 άλλων γιατρών διαφόρων ειδικοτήτων μπορεί να έχει επίσης μία λιγότερης αξίας βαρύτητα. Θα ρωτήσει κανείς τη γνώμη του τραυματιοφορέα ή τους συγγενής των άλλων ασθενών για το ποια θα πρέπει να είναι η αντιμετώπιση της ιατρικής αυτής κατάστασης; Η απάντηση είναι όχι, διότι “δεν έχουν γνώση δια να έχουν γνώμη”.
Ε τότε λοιπόν για να επανέλθουμε στο αρχικό σκοπό του άρθρου αυτού για ποιο λόγο η γνώμη της γιαγιάς 80 χρονών σε χωριό της επαρχίας λαμβάνεται υπόψη όπως η γνώμη ενός αγρότη, όπως και η γνώμη ενός καθηγητή πανεπιστημίου οικονομικών επιστημών σε ένα καθαρά οικονομικής φύσεως δημοψήφισμα; Εξ αρχής δε γίνεται αντιληπτό ότι η δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων σε περιπτώσεις δημοψηφισμάτων σφάλει ως προς την ποιότητα του αποτελέσματος της απόφασης που θα φέρει;
Η άποψή μου είναι μετά από σειρά βιβλίων που έχω διαβάσει πάνω στο management & τη διοίκηση επιτυχημένων οργανισμών, είναι ότι όπως ένας οργανισμός είναι και η χώρα & σε καθαρά οικονομικά μέτρα οι γνώμη των πολλών δεν είναι η σωστή λύση. Θέλει ο κύριος πρωθυπουργός να κάνει μελλοντικά κάποιο δημοψήφισμα πάνω σε δημοσιοοικονομικά μέτρα που προτείνονται να επιβληθούν; Τότε αν θέλουμε να έχουμε βέλτιστη απόφαση ας ζητήσουμε τη γνώμη μόνο των οικονομολόγων της χώρας οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα να μελετήσουν τα μέτρα αυτά πριν αποφασίσουν.
Στη συνέχεια, παρατηρείται το γεγονός ειδικά σε διάφορα υπουργεία να τοποθετούνται λαοφιλείς πολιτικοί (αφού το τρέχων πολίτευμά μας βασίζεται στη λαοφιλία & όχι στην αξιοκρατία όπως οραματίζομαι), οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουν καθόλου εμπειρία επί θεμάτων στο υπουργείο που καλούνται να διοικήσουν. Δε χρειάζεται να γίνει αναφορά σε συγκεκριμένο όνομα αλλά πριν πολύ λίγα χρόνια είδαμε το φαινόμενο στο Υπουργείο Ναυτιλίας να έχουμε Υπουργό ποινικολόγο. Ένας ποινικολόγος κύριοι είναι ανάμεσα σε όλους τους πολίτες της χώρας αυτής είναι ο ιδανικότερος να διοικήσει ένα υπουργείο που ασχολείται με καθαρά ναυτιλιακά θέματα; Μπορεί βέβαια ο αξιόλογος κατά τα υπόλοιπα πολιτικός να έχει μεγάλη εμπειρία στην πολιτική, αλλά δε θα ήταν καλύτερο για παράδειγμα να τοποθετηθεί στο υπουργείο δικαιοσύνης; Κάποιος γνώστης της ναυτιλίας που έχει ζήσει τον κλάδο εκ των έσω δε θα ήταν καλύτερη επιλογή για το συγκεκριμένο υπουργείο; Φυσικά και ναι.
Άποψή μου λοιπόν είναι ότι αν θέλουμε να δούμε το κράτος μας να πηγαίνει μπροστά θα πρέπει σε καίριες θέσεις συμπεριλαμβανομένων αυτές των υπουργών να τοποθετούνται άτομα βάσει προσόντων τα οποία “έχουν τη γνώση δια να έχουν γνώμη” & όχι απλά λαοφιλείς πολιτικοί. Και θα μου πείτε μα πως θα γίνει αυτό; Αφού οι βουλευτές εκλέγονται από το λαό & μετά ο πρωθυπουργός επιλέγει μεταξύ αυτών για το υπουργικό του συμβούλιο. Άποψή μου & όραμά μου είναι στα διάφορα υπουργεία να δημιουργηθούν ακόμα & για τις θέσεις των υπουργών job descriptions όπως γίνονται στις μεγάλες & επιτυχημένες εταιρείες. Διορισμός του υπουργού να γίνεται από άτομα της αγοράς τα οποία πληρούν τα ακαδημαϊκά κριτήρια, αλλά και έχουν επαγγελματική εμπειρίας στον κλάδο για να ανταπεξέλθουν στη θέση αυτή.
Δεν μπορούμε να μην παραδεχθούμε τη βέλτιστη επιλογή των κύριων Πιερακάκη & Ζαριφόπουλου στο Υπουργείο Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Οι παραπάνω κύριοι μέσα σε πολύ λίγους μήνες παρουσίας στο υπουργείο όντας γνώστες της αγοράς & έμπειρα στελέχη σε εταιρείες κολοσσούς του κλάδου της τεχνολογίας έχουν καταφέρει να φέρουν πάρα πολύ γρήγορα αλλαγές που σε διαφορετικές περιπτώσεις θα χρειαζόντουσαν πάρα πολλά χρόνια για να γίνουν.
Ακόμα θα μπορούσε το υπουργικό συμβούλιο να διορίζεται και από το λαό τον ίδιο, με τη μορφή οι οικονομολόγοι να ψηφίζουν για τον υπουργό οικονομικών ανάμεσα όμως σε ανθρώπους που πληρούν τα κριτήρια που έχουν θεσπιστεί για αυτή τη θέση π.χ. Απόφοιτος οικονομικής σχολής, με εμπειρία στον κλάδο και MBA στα οικονομικά. Κατ’ επέκταση οι εργαζόμενοι στο σύστημα υγείας θα μπορούσαν να ψηφίζουν για τον Υπουργό υγείας ο οποίος και πάλι θα πληροί τα προ-θεσπισμένα κριτήρια π.χ. Γιατρός με εμπειρία στον κλάδο και σπουδές management. Το ίδιο θα μπορούσε να γίνει στο υπουργείο Γεωργίας όπου θα ψήφιζαν αγρότες & γεωπόνοι, στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας όπου θα ψήφιζε το στρατιωτικό σώμα.
Σε περιπτώσεις για παράδειγμα που θα ζητούνταν η άποψη του λαού για ένα σημαντικό για τη χώρα θέμα, για παράδειγμα στον τομέα της υγείας θα ψήφιζε όχι όλος ο λαός σαν σε δημοψήφισμα αλλά μόνο οι εργαζόμενοι στον ιατρικό κλάδο ιδανικά με βαρύτητα ψήφου, η ψήφος του γιατρού για παράδειγμα στο συγκεκριμένο ζήτημα θα έχει μεγαλύτερη βαρύτητα από την ψήφο της καθαρίστριας του νοσοκομείου, χωρίς αυτό να μειώνει την προσωπικότητα κάποιου, αλλά απλούστατα για το λόγο ότι ο γιατρός από την ανώτερη θέση έχει περισσότερες πληροφορίες & γνώση για να προτείνει – ψηφίσει μία καλύτερη δυνατή λύση από την καθαρίστρια του νοσοκομείου η οποία ναι μεν έχει γνώση & πληροφορίες αλλά σε μικρότερο βαθμό από το γιατρό.
Με τον τρόπο αυτό θα είχαμε άξιους αλλά & λαοφιλείς στις σωστές θέσεις ψηφισμένους από το λαό & το πολίτευμά μας θα ήταν αξιοκρατία – δημοκρατία ένα πολίτευμα το οποίο θα έθετε τις βάσεις για λήψη σωστών αποφάσεων έχοντας ικανούς από κάθε άποψη ηγέτες της χώρας μας οι οποίοι θα είχαν όλα τα εχέγγυα αλλά & την αποδοχή για να οδηγήσουν της χώρα προς τη βέλτιστη ανοδική & επιτυχή πορεία.
Υ.Γ. 1: Τροφή για σκέψη για το θεσμό της αξιοκρατίας πήρα διαβάζοντας ένα από τα καλύτερα βιβλία που έχω διαβάσει ποτέ & αυτό δεν αποτελεί άλλο από το βιβλίο του αυτοδημιούργητου πολυδισεκατομμυριούχου Αμερικανού Ray Dalio, Principles.
Το βιβλίο Principles μπορείτε να το βρείτε:
1. Στο Public κάνοντας κλικ εδώ.
2. Στο Amazon κάνοντας κλικ εδώ.
Πνευματική ιδιοκτησία: Απαγορεύεται η οποιαδήποτε αναδημοσίευση κειμένων είτε η χρήση φωτογραφιών που δημοσιεύονται στο κείμενο χωρίς την προηγούμενη έγγραφη άδεια του δημιουργού του περιεχομένου διαφορετικά προβλέπονται οι από το νόμο κυρώσεις.